اميرحسين شهبازي

چالش بزرگ وسواس مطالعاتي
آيا من تمام مطالبي را كه مي خوانم در جلسه كنكور به ياد خواهم داشت؟

وسواس يكي از مشكلاتي است كه اين روزها بسيار با آن مواجه هستيم كه باعث مي‌شود زمان زيادي از دانش‌آموزان هدر برود و نتوانند مراحل مطالعاتي را كامل طي كنند و به اندازه كافي سراغ تمرين و تست برود

براي آن‌كه بتوانيد از شر وسواس مطالعاتي خلاص شويد كافي است به شيوه‌ي زير عمل كنيد:

اول از همه دقت كنيد كه حجم مطالعاتي متعادل باشد

بلافاصله پس از يك بار مطالعه چند تمرين تشريحي حل كنيد يا از خود مباحث را بپرسيد

اگر از عهده‌ي تمرين‌هاي تشريحي يا پرسش برآمديد به سراغ چند تست برويد تا كمي تسلط خود را بالا ببريد و سپس به سراغ مبحث بعد برويد

اگر از عهده‌ي تمرين تشريحي يا پرسش برنيامديد شيوه‌ي مطالعه را تغيير دهيد و مراحل بالا را طي كنيد

سپس با حل تمرين‌هاي تشريحي و تست‌ها به اوج آمادگي برسيد

برنامه ريزي در دوران رفع اشكال – ارديبهشت

بايد به چند نكته پيش از اينكه روش برنامه ريزي در اين دوران را بياموزيد توجه داشته باشيد.

در حال حاضر در اين دوران هيچ درس يا مبحثي حذف نشود.
ممكن است سؤالات ساده آزمون سراسري از همان درس يا مبحثي باشد كه شما مطالعه نمي‌كنيد پس فعلاً همه درس‌ها و مباحث بايد مطالعه شوند.

در حال حاضر همچنان مي توانيد خلاصه نويسي را ادامه دهيد زيرا زمان اصلي استفاده از خلاصه‌ها در دوره جمع‌بندي است.

ساعت مطالعه خود را افزايش دهيد.
در دورهاي پاياني مسابقات دو و ميداني بايدتمام انرژي خودرا خرج كنيد.

نكات اساسي در مرور كردن

مرور مي‌تواند داراي 3 مرحله باشد:

مرور از روي جزوه و كتاب:

در اين نوع مرور، دانش‌آموز، مطلب را از منبع اوليه مجدداً مرور مي‌كند. حتي اگر فقط مطالب مهم و نشان‌دار مطالعه شود، باز هم مرور از روي جزوه و كتاب وقت زيادي را مي‌گيرد.

مرور از روي الگوي يادآوري (خلاصه‌نويسي):

اين نوع مرور، كامل‌، مطمئن‌ و نيز سريع است. در اين نوع مرور بايد الگوي يادآوري فصل مورد نظر را در ذهن خود رسم كنيد و سعي كنيد تمام قسمت‌ها را يادآوري كنيد. اگر نتوانستيد بخشي از الگو را يادآوري كنيد ابتدا كمي به ذهنتان فشار بياوريد تا گرسنه شود و آن‌گاه مي‌توانيد از روي منبع اصلي (جزوه و كتاب) آن را كامل كنيد. اين كار باعث مي‌شود تمام مطالب را مرور كنيد. اين نوع از مرور نوعي بازيابي مطالب محسوب مي‌شود.

عوامل مهم در مطالعه متمركز

بهترين و مؤثرترين راه براي مقابله با حواس‌پرتي نوشتن عوامل آن روي برگه‌اي كاغذ است. فرض كنيد در اوج مطالعه هستيد. ناگهان به خاطر مي‌آوريد كه امشب بايد به دوست خود تلفن بزنيد. از اين لحظه به بعد شما هر چه‌قدر هم سعي كنيد تا فكرخود را بر مطالعه متمركز كنيد، فكرِ تلفن كردن به دوست‌تان و اين‌كه مبادا آن را فراموش كنيد، ذهن شما را آشفته مي‌كند آزارتان مي‌دهد. شما از همان لحظه تمركز حواس خود را از دست داده‌ايد. اگر به محض اين‌كه اين فكر به ذهنتان راه يافت، آن را روي كاغذي بنويسيد خيالتان راحت مي‌شود و مي‌توانيد به مطالعه‌ي متمركز خود ادامه دهيد.

حواس‌پرتي را نيز مانند نكات مهم كتاب كه فرامي‌گيريد و ثبت مي‌كنيد، بايد جايي تخليه كنيد. اگر ننويسيد توانايي ذهني خود را كم كرده‌ايد. هر چه در حين مطالعه به خاطرتان مي‌آيد و عامل مزاحم تلقي مي‌شود، در جايي يادداشت كنيد. با اين كار بار ذهني مربوط به آن را تخليه مي‌كنيد و با خيال راحت به مطالعه ادامه خواهيد داد.

روش مطالعه رياضي

در حالت كلي، مطالعه رياضيات شامل سه مرحله است:

 ۱_يادگيري: در اين مرحله از كتاب درسي و جزوه معلم در ابتداي كار استفاده مي شود. حل كامل تمامي مسائل و مثال هاي كتاب درسي اهميت زيادي دارد. حل تعدادي تست آموزشي و خلاصه نويسي نيز در اين مرحله انجام مي گيرد.

 ۲_تمرين: به منظور تسلط بهتر بر مبحث، بايد چند تست تمريني متناسب با حجم و اهميت مبحث زده شود. نشان دار كردن تست هاي مهم يا نزده و يا غلط اهميت دارد.

 ۳_مرور: براي تثبيت مطالب، از منابع مختلفي براي مرور مي توان استفاده نمود. خلاصه هايي كه توسط خود دانش آموز نوشته شده و تست هاي نشان دار بهترين منابع براي مرور هستند. از جزوه معلم نيز مي توان استفاده نمود.

نكاتي براي مطالعه درس هاي اختصاصي

براي درس‌هاي محاسباتي و استدلالي بهتر است مباحث باقي‌مانده‌ي اين درس‌ها را خلاصه كرده و با تست‌زني بر آن‌ها تسلط پيدا كنيد. از اواخر فروردين‌ماه حجم بيش‌تري از زماني را كه براي اين درس‌ها اختصاص مي‌دهيد براي تست‌زني سنجشي لحاظ كنيد. تست‌زني سنجشي يعني تدارك آزمون‌هايي استاندارد و هم‌سطح دشواري سؤالات كنكور سراسري توسط داوطلب براي ارزيابي وضعيت خود.

اميرحسين شهبازي

بيوگرافي سعدي شيرازي

در زندگي نامه سعدي شيرازي اينگونه آمده است كه: سعدي يكي از بزرگترين شعراي ايران است كه بعد از فردوسي آسمان زيباي ادبيات فارسي را با نور خود روشن ساخت و او نه تنها يكي از بزرگترين شعراي ايران بلكه يكي از بزرگترين سخنوران جهان مي باشد . ولادت شيخ مصلح‌ الدين مشرف بن عبدالله مشهور به سعدي شيرازي در سالهاي اول سده هفتم هجري حدودا در سال ۶۰۶ ه.ق در شهر شيراز ميباشد .

ايشان تخلص خود را از نام سعدبن ابي بكر بن سعد زنگي وليعهد مظفرالدين ابوبكر گرفت. هر وقت سعدي در شيراز بود در خدمت اين وليعهد ادب پرور به سر مي برد.
سعدي در نظاميه بغداد تحصيل كرد. دانشجويان دانشگاه نظاميه عبارت بودند از مفسران، محدثان، وعاظ، حكام و مذكران.

خانواده اش از عالمان دين بودند و پدرش از كاركنان دربار اتابك بوده كه سعدي نيز از همان دوران كودكي تحت تعليم و تربيت پدرش قرار گرفت ولي در همان دوران كودكي پدرش را از دست داد و تحت تكفل جد مادري خود قرار گرفت. او مقدمات علوم شرعي و ادبي را در شيراز آموخت و سپس در دوران جواني به بغداد رفت كه اين سفرآغاز سفرهاي طولاني سعدي بود. او در بغداد در مدرسه نظاميه مشغول به تحصيل شد كه در همين شهر بود كه به محضر درس جمال الدين ابوالفرج عبدالرحمن محتسب رسيد و از او به عنوان مربي و شيخ ياد مي كند. پس از چند سال كه او در بغداد به تحصيل مشغول بود شروع به سفرهاي طولاني خود كرد كه از حجاز گرفته تا روم و بارها با پاي پياده به حج رفت. سعدي سفرهاي خود را تقريباً در سال ۶۲۰-۶۲۱ آغاز و حدود سال ۶۵۵ با بازگشت به شيراز به اتمام رساند كه البته درخصوص كشورهايي كه شيخ به آنجا سفر كرده علاوه بر عراق، شام، حجاز كه كاملاً درست بوده،‌ هندوستان،‌ غزنين، تركستان و آذربايجان و بيت المقدس و يمن و آفريقاي شمالي كه ذكر كرده اند و اكثر اين مطالب را از گفته هاي خود شيخ استنباط نموده اند وليكن بنا بر نظر بسياري از محققين به درستي آن نمي توان اطمينان كرد بخصوص اينكه بعضي از آن گفته ها با شواهد تاريخي و دلايل عقلي سازگار نيست. شيخ شيراز دوستي محكمي با دو برادر معروف به صاحب ديوان يعني شمس الدين محمد و علاء الدين عطا ملك جويني وزراي دانشمند مغول داشته و آن طور كه از سخنان شيخ معلوم است او به تصوف و عرفان اعتقاد داشته و شايد در سلسله متصوفه داخل شده و هم چنين گفته اند كه محلي كه امروز مقبره او مي باشد خانقاهش بوده است.

نكته مهمي كه بايد ذكر شود شهرت بسياري است كه اين شاعر بزرگ هم در حيات خود داشت و هم بعد از وفاتش كه البته اين نكته تازگي نداشته و در مورد شعراي ديگري نيز بوده است. اما آنچه كه قابل توجه و ذكر است اين است كه معروفيت سعدي فقط مختص به ايران نبوده حتي در زمان خودش به مرزهاي خارج از ايران مانند هندوستان، آسياي صغير نيز رسيده بود و خودش در چند جا به اين شهرت اشاره داشته كه اين شهرت سعدي معلول چند خاصيت است اول اينكه او زبان شيواي خود را وقف مدح و احساسات عاشقانه نكرده، دوم اينكه او شاعري جهانگرد بود و گرم و سرد روزگار را چشيده و تجارب خود را براي ديگران با زيبايي و شيريني بيان كرده و هم چنين وي در سخنان خود چه از نظر نثر و چه نظم از امثال و حكايات دلپذير استفاده نموده است و ديگر اينكه سعدي به شاعري شوخ طبع و بذله گو معروف است كه خواننده را مجذوب مي كند و همه اينها دست به دست هم داده و سبب شهرت او گرديده است.

شيخ شيراز در دوران شاعري خود افراد معدودي را مدح كرده كه بيشتر اتابكان سلغري و وزراء فارس و چندتن از رجال معروف زمانش مي باشد و بزرگترين ممدوح سعدي از ميان سلغريان اتابك مظفر الدين ابوبكر بن سعدبن زنگي است كه سعدي در روزگار اين پادشاه به شيراز بازگشته بود و ممدوح ديگر سعدبن ابوبكر مي باشد كه سعدي گلستان را در سال  ۶۵۶  ه. ق به او تقديم مي كند و دو مرثيه نيز در مرگ اين شخص نيز سروده است و از ميان ممدوحان، سعدي، شمس الدين محمد و برادرش علاء الدين عطا ملك جويني را بيش از همه مورد ستايش قرار داده كه مدايح او هيچ شباهت به ستايشهاي ديگر شاعران ندارد چون نه تملق مي گويد و نه مبالغه مي كند. بلكه تمام گفتارش موعظه و اندرز است و متملقان را سرزنش مي كند و ممدوحان خود را به دادرسي و مهرباني و دلجويي از فقرا و ضعفا و ترس از خدا و تهيه توشه آخرت و بدست آوردن نام نيك تشويق و ترغيب مي كند.

شيخ پس از اتمام تحصيل به سير و سياحت پرداخت و در مجالس، وعظ مي گفت و مردم را به سوي دين و اخلاق هدايت مي كرد. به طوري كه از آثار سعدي بر مي آيد ومعاصرينش هم مي نويسند در لغت، صرف و نحو، كلام، منطق، حكمت الهي، و حكمت عملي، (عالم الاجتماع و سياست مدن) مهارت داشت. مخصوصاً او در حكمت از تمام آثارش پيداست.

نه فقط حاوي مطالب اخلاقي و حكمتي است، بلكه استادي شيخ را در علم الاجتماع نشان مي دهد. تبحر وي در زبان عربي و فارسي و ذوق لطيف و طبع و قادش او را برانگيخت تا شيرين ترين آثار فارسي را در نظم و نثر از خود به جاي گذارد.

عكس سعدي شيرازي

سعدي در ابتدا همان سبك متداول زمان خويش را در نويسندگي در پيش گرفت. بعد به سبك خواجه عبدالله انصاري تمايل پيدا كرد. اما طولي نكشيد كه سبك خاص و مشخصي براي خود ابداع نمود.
شيخ اجل نه تنها به نصايح مردم مي پرداخت بلكه از اندرز دادن به سلاطين هم مضايقه نداشت كما اين كه رساله هفتم خود را به اندرز به ملك انكياتو اختصاص داد.

شاهكار سعدي در نثر

گلستان اوست كه در حقيقت نوعي مقامه نويسي است. ولي در اين رويه گرد تقليد نگشته و راه تازگي و ابتكار را پيموده است.

آنچه كه بيش از هر ويژگي ديگر آثار سعدي شهرت يافته است، «سهل و ممتنع» بودن است. اين صفت به اين معني است كه اشعار و متون آثار سعدي در نظر اول «سهل» و ساده به نظر مي رسند و كلمات سخت و نارسا ندارد. در طول قرن هاي مختلف، همه ي خوانندگان به راحتي با اين آثار ارتباط برقرار كرده اند. اما آثار سعدي از جنبه ي ديگري، «ممتنع» هستند و كلمه ي «ممتنع» در اينجا يعني دشوار و غيرقابل دسترس. وقتي گفته مي شود شعر سعدي «سهل و ممتنع» است يعني در نگاه اول، هر كسي آثار او را به راحتي مي فهمد ولي وقتي مي خواهد چون او سخن بگويد مي فهمد كه اين كار سخت و دشوار و هدفي دست نيافتني است. بعضي ديگر از ويژگي هاي آثار سعدي عبارتند از:

 نكات دستوري : نكات دستوري در آثار سعدي به صحيح ترين شكل ممكن رعايت شده است. عنصر وزن و موسيقي، منجر به از بين رفتن يا پيش و پس شدن ساختار دستوري در جملات نمي شود و سعدي به ظريف ترين و طبيعي ترين حالت ممكن در لحن و زبان، با وجود تنگناي وزن، از عهده اين كار برمي آيد.

اشعار عاشقانه سعدي شيرازي

ترتيب و تناسب و تنوع گلستان همراه با موضوعات دلكش اجتماعي و اخلاقي و تربيتي و سبك ساده و شيرين نويسندگي، سعدي را به عنوان خداوند سخن معرفي كرده است. سعدي در بين معاصرين خويش هم با وجود نبودن وسايل نشر جاي خود را باز كرد.
شهرت وي به اندازه اي بود كه پس از پنجاه و پنج سال كه از مرگش مي گذشت در ساحل اقيانوس كبير، يعني در چين، ملاحان اشعارش را به آواز مي خواندند.
چهل و سه سال پس از فوت شيخ، يكي از فضلا و عرفا به نام علي ابن احمدبن ابي سكر معروف به بيستون اقدام به تنطيم اشعار سعدي و ترتيب آنها با حروف تهجي نمود.
وي كليه آثار شيخ را به ۱۲ بخش تقسيم نمود. اول رساله هايي كه در تصوف و عرفان و نصايح ملوك تصنيف كرده است. دوم گلستان، سوم بوستان، چهارم پندنامه، پنجم قصايد فارسي، ششم قصايد عربي، هفتم طيبات، هشتم بدايع، نهم خواتيم، دهم غزليات قديم كه مربوط به دوران جواني شيخ است، يازدهم صاحبيه مشتمل بر قطعات، مثنويات، رباعيات و مفردات. دوازدهم مطايبات. از آثار شيخ نسخ قديمي كه در زمان شخص او تحرير شده موجود است.
سعدي در سير و سلوك نيز مقامي بس والا داشت. به تمام قلمرو اسلامي و همسايگان كشورهاي اسلامي مسافرت كرد و ديده تيزبين او در هر ذره، عالمي پند و حكمت مي ديد.
يك بار هم در جريان جنگ هاي صليبي به طوري كه خودش در گلستان مي نويسد به چنگ عيسويان اسير مي شود.

اين شاعر بزرگ در زماني دار فاني را وداع گفت كه از خود شهرتي پايدار به جا نهاد. سال وفات او را بعضي ۶۹۱ ه. ق ذكر كرده اند و گروهي معتقدند كه او در سال ۶۹۰ ه. ق وفات يافته كه مقبره او در باغي كه محل آن نزديك به سرچشمه نهر ركن آباد شيراز است قرار دارد.

دولت شاه سمرقندي در تذكره الشعراء مي نويسد سلاطين و بزرگان و علما به زيارت شيخ بدان خانقاه مي رفتند. قنات حوض ماهي فعلي در زمان شيخ نيز جاري و معمور بوده و سعدي حوضي از مرمر در باغ خانقاه خود ساخته، از آن قنات آب در آن جاري مي كرده است.